Jakie miary opisują światło
Na czym polega różnica pomiędzy lumenami a luxami? Czym są kandele i waty?
Strumień świetlny – lumen (lm)
Strumień świetlny to ilość światła wyrażana w lumenach. Im wyższa ilość lumenów, tym więcej światła. Kupując żarówkę, należy kierować się właśnie tą wielkością. Technologia LED zużywa bowiem dużo mniej energii (waty) do wyprodukowania tej samej ilości światła(lumeny), niż żarówki produkowane w innych, starych technologiach.
W przeszłości, opieraliśmy się na watach by pokazać jasność tradycyjnej żarówki i do tej pory pamiętamy ile światła daje np. żarówka 60W. Ale w przypadku LEDów ilość watów nie mówi nic o jasności. Dwa podobne LEDy od różnych producentów mogą zużywać tyle samo energii, ale jedna żarówka może świecić jaśniej od drugiej. Podczas wyboru żarówki LED lepiej jest patrzeć na natężenie światła a nie na jednostkę watów.
Natężenie światła – lux (lx)
Natężenie światła, którego jednostką jest lux, informuje, ile światła dociera do danej powierzchni, wyrażane w luksach. Określa, ile jest lumenów na metr kwadratowy. Wysokie natężenie światła pomaga podczas pracy i zajęć wymagających skupienia.
Luminacja – kandela (cd/m2)
Luminancja bywa nazywana „jasnością obiektywną” powierzchni, ponieważ można ją zmierzyć i określić, podczas gdy jasność sama w sobie jest wrażeniem subiektywnym, które zmienia się zależnie od różnych czynników. Luminancja wyraża, ile światła dociera do oczu obserwatora. Światło może być emitowane, odbijane lub przesyłane przez daną powierzchnię w konkretnym kierunku (na przykład przez powierzchniowe źródło światła, takie jak świetlówka, powierzchnia czy klosz rozpraszający). Wyraża się ją w kandelach na metr kwadratowy (lub w światłości na jednostkę powierzchni).
Powierzchnia może wydawać się jasna lub ciemna w zależności od tego, co jeszcze znajduje się w polu widzenia. Nasze oczy dostosowują się do najjaśniejszego widzianego przedmiotu. W ciągu dnia przyzwyczajamy się do dużej jasności ze strony słońca i nieba; reflektor samochodowy może wtedy nie wydawać się szczególnie jasny. Nocą, kiedy nasz wzrok przystosuje się już do niskiego natężenia oświetleniowego, ten sam reflektor będzie wydawał się bardzo jasny, a może nawet oślepiający. Reflektor oczywiście się nie zmienił, zmienił się jedynie poziom naszej adaptacji.
Luminancję czasem trudno określić ilościowo, bo zmienia się zależnie od konta widzenia. Warto zwrócić uwagę na fakt, że sposób odbicia światła od danej powierzchni zależy od faktury, współczynnika odbicia oraz barwy powierzchni (wystarczy pomyśleć o białym papierze, wypolerowanym srebrze, błyszczącej czarnej farbie czy szorstkiej tkaninie). Jak wspomniano, mimo że pomiar luminancji sprawia pewien kłopot, do jej obliczenia można wykorzystać programy modelowania komputerowego. Luminancję stosuje się do charakteryzowania opraw świetlnych i powierzchni w pomieszczeniach w celu uniknięcia oślepiającego blasku, do określania właściwego oświetlenia drogowego oraz do kilku innych zastosowań, takich jak reklamy, znaki ewakuacyjne oraz ekrany telewizyjne i komputerowe.
Luminancja dotyczy źródeł światła nie będących pojedynczym punktem. Dobrym przykładem jest sufitowy panel oświetleniowy LED o wymiarach 600 mm x 600 mm (2’ x 2’) stosowany do oświetlania biur. Jego luminancja będzie się zmieniać zależnie od kąta, z którego się na niego spojrzy. Istnieją przenośne mierniki luminancji, jednak są one przeznaczone dla specjalistów oświetleniowych.
Światłość – kandela (cd.)
Światłość wyznacza się dla danego kierunku i mierzy w kandelach (cd). Kandela określa natężenie światła padającego pod określonym kątem od źródła światła.
W ujęciu naukowym kandelę definiuje się jako światłość, którą ma w określonym kierunku źródło emitujące promieniowanie monochromatyczne o częstotliwości 5,4 x 1014 Hz i którego natężenie w tym kierunku jest równe 1/683 watów na steradian.